Glattdecker Riifall

(18 hundert und 69 isch s gsii
Scho sit vier Joor faared Schiff häär und hii
Vo Schafuuse uf Konstanz und wider zrugg
Z Diessehofe bruucheds etz e hööcheri Brugg )

D Gläis sind no nid paut und vo Schtroosse käi Reed
Dampfer uf em Wasser sind s äinzig wo me gseet
Die bruuchts zum Reise uf em See, uf em Rii
«Arenebärg» und «Riifall» sind als erschti debii

Riisegroossi Schiff / Fascht hundert Tonne schwäär
Unghüür us Schtaal / Schtampfed fauchend dethär
Mit Fässer und Chischte / Mit Mäntsche und Vä
Bi Wind und bi Wätter / S ganz Joor uf em See

De Fortschritt isch doo, me gseet en jede Tag
Und me ghöört en vo wiitem au wemmen nid mag
Am Mäntig vor Wienacht noch de Zwäi isch es gsii
En Knall wie en Tunder und d Räis isch verbii

Am Berlinger Ufer hätt eine gsäit
De Chessel hät mäini de Truck nid verträit
Und genau so ischs gsii, s Schiff sinkt handcheerum
Es goot nid dräi Minuute – und alli schtönd schtumm

Füüf Mäntsche nimmt de Dampfer mit uf de Grund
En Pfarrer, en Chääser, de Schtüürmaa und
D Frau Seeger und d Frau Stoll, alli kännt me doo guet
Di andere händs grettet us de iischaalte Fluet

Scho churzi Ziit schpööter händs es Wrack chöne hebe
Zwäi Joor i de Werft – nu de Name, jo ebe
Mit «Riifall» isch doch zvil Schrecklichs verbunde
So händs mit «Neptun» de neu Name gfunde

Meh als sibezg Joor ghört de «Neptun» zur Flotte
Bis anno nüünedriisg, dänn goots as Verschrotte
Hüt waartisch vergäbe uf die Unghüür am Rii
Mit em Dampfer «Schafuuse» isch die Äära verbii

Am 20igschte Dezämber 1869 isch es vor Berlinge am Undersee zumne Schiffsunglück cho, wie mes do ume no nie erläbt hät. Bim Raddampfer „Riifall“ isch churz noch de Abfahrt us em Hafe de Chessel explodiert. Es Schiff hät aagfange bränne, isch noch wenige Minute gsunke und hät 5 Persone mit in Tod grisse.

Dezue mue me wüsse:
D Dampfschiff wo sit 1865 di einzig Verbindig zwüsched Konschtanz und Schafuuse gsi sind händ e wichtigi Rolle i de Entwicklig vo de Underseeregion und für d Kommunikation seeuf und seeab gschpillt. Me schtell sich vor: Kei Schtroos de Ufer no als Verbindig vo de Dörfer am See, und d Isebaan isch erscht es paar Joor schpöter plant und baut worde.
Und dänn die Explosion im chaalte Dezämber, so churz vor Wienacht.
Es Schiff isch scho bald ghobe worde, und i zweijööriger Arbet hät mes wider inschtand gschtellt. Um d Passaschier nid z verschrecke händs dänn no schnäll en neune Name anepinslet – sinnigerwiis „Neptun“ (Phönix wär sicher au ganz guet gsii) – und händ da Schiff no sibezg Joor Summer und Winter fahre loo.
Wie schrecklich und nochhaltig die Explosion mues gsi si zeiged au die beide iidrückliche Bilder vom Adolf Dietrich us Berlinge: si sind erscht 30 Joor noch em Unglück entschtande; de Dietrich isch erscht 1877 gebore, hät sich also a Erzälige und Augezüügepricht orientiert.

Das schaufelradangetriebene Dampfschiff Rheinfall der Firma Escher, Wyss & Cie. wurde 1865 in den Dienst gestellt und verkehrte zwischen Schaffhausen und Konstanz. Länge 41 Meter, Breite 8 Meter. Tiefgang lediglich 1,25 Meter. 140 PS, Geschwindigkeit bis 21.1 km/h. Das Unglück geschah am 20. Dezember 1869. In der Nähe der Anlegestelle Berlingen explodierte der Dampfkessel der Rheinfall und riss 5 Personen in den Tod. Das Schiff sank auf der Stelle. Im Jahre 1871 wurde das Schiff gehoben und unter dem neuen Namen «Neptun» wieder in den Dienst gestellt.

© Christoph Bürgin, pomeranzenmusik.ch